Văn hóa nhà rông là một trong những nét văn hóa nổi bật ở Tây Nguyên. Đây là nơi diễn ra các cuộc họp, các lễ hội và sự kiện trọng đại của các bản làng trên địa bàn Tây Nguyên. Hiện sở Văn hóa Thể thao và Du lịch phối hợp với địa phương triển khai công tác gìn giữ. Chính quyền và người dân ra sức bảo tồn nền văn hóa của dân tộc. Tiến hành sửa chữa những nhà rông truyền thống bị hư hại. Đồng thời xây dựng những nhà rông mới hiện đại hơn. Tuy vậy, những nhà rông mới vẫn được xây dựng dựa trên những tiêu chuẩn của nhà rông truyền thống.
Nhà rông ở Tây Nguyên hết sức đa dạng
Ông Phan Văn Hoàng – Phó Giám đốc Sở VHTTDL. Ông cho biết: Thời gian qua, ngành VHTTDL và các địa phương đã chủ động tuyên truyền, vận động đồng bào các DTTS. Giúp cân đối nguồn kinh phí từ chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới. Chương trình phát triển kinh tế – xã hội, huy động xã hội hóa để hỗ trợ đồng bào DTTS tại chỗ. Đẩy mạnh việc khôi phục, xây dựng, sửa chữa nhà rông truyền thống của dân tộc. Chỉ tính trong giai đoạn 2016-2021, toàn tỉnh đã xây dựng, sửa chữa 289 nhà rông. Tổng kinh phí trên 20 tỷ đồng từ nguồn ngân sách Nhà nước. Đây là số tiền hỗ trợ và tự người dân đóng góp xây dựng…
Tính đến tháng 3/2021, toàn tỉnh có 462/503 làng đồng bào DTTS tại chỗ có nhà rông văn hóa truyền thống. Trong đó, có 408/462 làng đang duy trì sử dụng nhà rông. Kết quá cho thấy đạt tỷ lệ 88,3% làng DTTS có văn hóa nhà rông. Con số này chiếm tỷ lệ 81,1% làng đồng bào DTTS tại chỗ trên địa bàn tỉnh. Trong số 435 nhà rông truyền thống đang được gìn giữ, sử dụng thì có 218 nhà rông được làm bằng vật liệu truyền thống. 217 nhà rông làm bằng vật liệu vừa hiện đại, vừa truyền thống.
Triển khai công tác sửa chữa và gìn giữ văn hóa nhà rông
Tuy nhiên, theo ông Phan Văn Hoàng, công tác thực hiện còn nhiều bất cập. Việc khôi phục, xây dựng, sửa chữa nhà rông truyền thống chưa được triển khai một cách đồng bộ, kịp thời, hiệu quả. Công tác xây dựng nhà rông chưa đảm bảo tính truyền thống. Kiến trúc nhà rông có sự thay đổi nhất định so với truyền thống. Điều này làm giảm ít nhiều tính thẩm mỹ và giá trị truyền thống của nhà rông trong đời sống người dân.
Bản sắc văn hóa truyền thống của nhà rông đang bị mai một, biến đổi. Giá trị của nhà rông vẫn chưa phát huy hiệu quả. Nhiều làng đồng bào DTTS chưa có nhà rông truyền thống. Hiện toàn tỉnh vẫn còn 54/462 thôn, làng, chiếm tỷ lệ 11,7% làng đồng bào DTTS tại chỗ chưa có nhà rông văn hóa truyền thống. Việc tổ chức các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao vẫn chưa được đẩy mạnh. Tại không gian nhà rông những hoạt động này chưa được chú trọng triển khai thực hiện…
Nâng cao nhận thức của người dân về giá trị văn hóa nhà rông
Bảo tồn và phát huy những giá trị văn hoá của nhà rông truyền thống là nhiệm vụ quan trọng. Đặc biệt nâng cao vai trò nhà rông là chủ thể trọng tâm của Không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên. Thời gian tới, đề nghị UBND tỉnh quan tâm chỉ đạo xây dựng, triển khai công tác bảo tồn văn hóa. Đề án “Hỗ trợ xây dựng, sửa chữa các nhà rông truyền thống tại thôn; làng đồng bào DTTS trên địa bàn tỉnh Kon Tum giai đoạn 2021-2025”.
Chỉ đạo UBND các huyện, thành phố huy động mọi nguồn lực nhằm đẩy mạnh công tác bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa nói chung, nhà rông truyền thống các DTTS tại chỗ nói riêng. Tăng cường thực hiện công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của các tầng lớp nhân dân. Đồng thời, đẩy mạnh công tác bảo tồn, gìn giữ nhà rông truyền thống các DTTS tại chỗ; đảm bảo tính truyền thống vốn có của nhà rông. Đặc biệt trong xây dựng, sửa chữa nhà rông truyền thống các DTTS tại chỗ; cần đảm bảo gìn giữ tối đa giá trị truyền thống vốn có của nhà rông.
Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch ra sức bảo tồn văn hóa nhà rông
Những năm qua, ngành Văn hóa Thể thao và Du lịch (VHTTDL) đã nổ lực bảo tồn văn hóa dân tộc. Phối hợp cùng các cơ quan, đơn vị, địa phương triển khai và làm tốt công tác; bảo tồn, khôi phục nhà rông truyền thống của đồng bào DTTS tại chỗ trên địa bàn tỉnh. Công tác này góp phần tích cực vào thực hiện chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước. Công tác bảo tồn phát huy di sản văn hóa vật thể, phi vật thể của đồng bào các DTTS được thực hiện